Jeśli zastanawiacie się co zwiedzać w Mińsku to odpowiedź jest prosta: architekturę sakralną, monumentalne obiekty sowieckie i starannie zagospodarowaną zieleń miejską.
Plac Niepodległości
To centralne miejsce miasta, jeden z najważniejszych placów na Białorusi. Wokół niego znajdziemy m.in. charakterystyczny pomnik Lenina, Białoruski Uniwersytet Państwowy, Dom Rządowy, Miński Miejski Komitet Wykonawczy, hotel „Mińsk”, Pocztę Główną, czy też Kościół św. Szymona i św. Heleny zwany Czerwonym Kościołem. W części podziemnej znajdziecie olbrzymie centrum handlowe „Stolica”. Plac Niepodległości to miejsce wielu ważnych wydarzeń i manifestacji politycznych, takich jak protesty opozycyjne czy obchody Dnia Niepodległości Białorusi.
Sobór Ducha Świętego
Wybudowany w latach 1633–1642 w stylu barokowym. Był częścią zabudowy dawnego Górnego Rynku. W 1741 roku spłonął, ale wkrótce został odbudowany. W 1870 władze nakazały przebudowę kościoła i przeznaczenie go na cerkiew i monastyr Świętego Ducha, który funkcjonował do 1922 roku aż zamknęli go komuniści. Od 1961 r. dawna świątynia katolicka jest prawosławną cerkwią katedralną.
Plac Zwycięstwa
W prostej linii łączy się z placem Niepodległości i jest poświęcony przede wszystkim bohaterom Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. W centralnym miejscu znajduje się pomnik ku czci żołnierzy Armii Czerwonej i białoruskich partyzantów, poległych w walce z faszystami. Pomnik ma około 40 metrów wysokości. Z każdej strony cokołu otaczają go płaskorzeźby: Partyzanci Białorusi, Armia radziecka w czasie Wielkiej Wojny Ojczyźnianej, 9 maja 1945 i Chwała poległym bohaterom. Od 1961 roku pod pomnikiem płonie wieczny płomień. Na plac możemy przyjechać metrem (stacja o nazwie placu). Tuż obok placu znajduje się Centralny Park im. M. Gorkiego.
Centralny Park Dziecięcy im. Maksyma Gorkiego
Dzisiejszy Centralny Park Dziecięcy im. M. Gorkiego w Mińsku jest pomnikiem historii, architektury i sztuki ogrodniczej. Był pierwszym tego typu obiektem na Białorusi. Teren zajmowany przez park został po raz pierwszy zaznaczony na planie Mińska w 1801 roku, a jego otwarcie odbyło się 1 maja 1805 roku.
Miński park wzorowany jest na ogrodach angielskich. W 1896 r. na wniosek Towarzystwa Miłośników Sportu podjęto decyzję o budowie w parku ścieżki rowerowej. Dodatkowo przygotowano miejsce na zimowe lodowisko. W parku, który obecnie ma powierzchnię 28 hektarów, rośnie ponad 60 gatunków drzew i krzewów, głównie rodzimych: brzoza, świerk, sosna, jarzębina, wierzba. Występują tu również rzadkie rośliny: sosna cedrowa, jodła kalifornijska, modrzew europejski, klon płowy i klon srebrzysty.
Brama Mińska
To zespół architektoniczny na Placu Dworcowym w Mińsku, składający się z dwóch 11-kondygnacyjnych budynków, rozmieszczonych symetrycznie względem osi poprzecznej placu. Budynki są monumentalne, utrzymane w socrealistycznej stylistce. Na jednym z nich znajduje się zdobyty zegar niemiecki, o średnicy 3,5-metra, który jest największym zegarem na Białorusi. Wieże zdobią rzeźby partyzanta, kołchoźnika, inżyniera i żołnierza. Budynki robią wrażenie, szczególnie w pierwszym zetknięciu, kiedy przyjedziemy do stolicy Białorusi koleją.
Wyspa Odwagi i Smutku
Nazywana też Wyspą Łez. To kompleks architektoniczny, położony na sztucznej wyspie na rzece Świsłocz w samym centrum. Wyspa i sugestywny pomnik poświęcony jest białoruskim żołnierzom, którzy polegli w Afganistanie w latach 1979-1989. W wojnie wzięło udział ponad 30 000 Białorusinów, z czego zginęło 789 osób, 12 zaginęło, a 718 zostało inwalidami. Pomnik wzorowany jest na XI-wiecznej cerkwi Eufrozyny Połockiej.
Na wyspie znajduje się również rzeźba małego płaczącego anioła, który według architektów symbolizuje niepocieszony żal po zmarłych oraz wielkie kamienie z wyrytymi na każdym z nich nazwami afgańskich prowincji, w których walczyły jednostki sowieckie. Mińscy nowożeńcy często składają kwiaty pod pomnikiem, uważając, że ten rytuał ochroni świeżo upieczonego męża przed śmiercią i obrażeniami w bitwie.
Kościół Świętego Szymona i Świętej Heleny
Zwany także Czerwonym Kościołem. Został wybudowany w pierwszej dekadzie XXI wieku (lata 1905-1910) w stylu neoromańskim. Jego fundatorem był Edward Woyniłłowicz, a wezwanie otrzymał na pamiątkę zmarłych przedwcześnie dzieci Woyniłłowicza Heleny i Szymona. Budulec kościoła pochodzi z różnych miejsc Polski: cegłę sprowadzono spod Częstochowy, marmury spod Kielc, dach kryje włocławska dachówka.
Jak większość budowli sakralnych w czasach sowieckich, tak i kościół dotknęły zmiany. Budynek trafił we władanie teatru, a przed II wojną światową urządzono w nim kino. Na krótki czas, kiedy miasto okupowali Niemcy, znów stał się kościołem, aby po ich wycofaniu w 1944 stać się kinem („Sowiecka Białoruś”).
Tuż przed upadkiem ZSRR Polonia Białoruska zintensyfikowała działania, mające na celu zwrot kościoła i przywrócenie mu pierwotnej funkcji, co w konsekwencji się udało w kwietniu 1990 roku. Obecnie to centrum duchowe mińskich katolików, w kościele odbywają się msze w języku polskim, działa przy nim biblioteka polska, teatr, chór, czy nieuznawany przez władze Białorusi Związek Polaków.
Jesienią 2022 roku władze miejskie wymówiły parafii umowę najmu ze skutkiem natychmiastowym. Parafia wciąż walczy o otwarcie kościoła, o czym możecie poczytać w aktualnościach kościoła oraz szerzej zapoznać się z jego historią.
Narodowe Muzeum Sztuki Republiki Białorusi
Największe muzeum sztuki na Białorusi, co zrozumiałe z największą kolekcją białoruskich dzieł sztuki. Liczba dzieł we wszystkich zasobach i kolekcjach przekracza 33 tys. eksponatów z ponad 132 krajów, obejmując dwanaście wieków historii ludzkości. W skład muzeum wchodzą trzy oddziały: Malarstwa, Rzeźby i Grafiki, Sztuki Dawnego Świata i Sztuki Wschodniej oraz Sztuki Współczesnej.
W zbiorach znajdują się dzieła wielu znanych artystów, zarówno białoruskich, jak i zagranicznych, takich jak: Marc Chagall, Kazimierz Malewicz, Iwan Kramskoj czy Gustave Courbet. W muzeum można zobaczyć dzieła różnych szkół artystycznych: malarstwo, rzeźba, grafika, tkanina artystyczna i sztuka użytkowa.
Kolekcja muzeum jest znacznie uszczuplona, bo podczas II wojny światowej Niemcy wywieźli kilka tysięcy eksponatów – dzieł malarstwa, rzeźb, narzut, wyrobów manufaktury szklanej, ikon, czy meble z sypialni cara Aleksandra II. Do tej pory ich znaczna część nie wróciła.
Centralny Ogród Botaniczny Narodowej Akademii Nauk Białorusi
Jeden z najstarszych tego typu ogrodów na terenie byłego ZSRR, założony w 1932 roku. Obejmuje obszar 93 ha (Wikipedia podaje błędnie – 153 ha) i ogród może się poszczycić wielką kolekcją botaniczną sięgająca ponad 15 tys. gatunków roślin. W ogrodzie znajduje się szklarnia ekspozycyjna, w której zgromadzono ponad 600 (!) gatunków roślin subtropikalnych i tropikalnych. W części poświęconej owocom cytrusowym znajduje się 60 (!) odmian cytr, 15 pomarańczy, 10 mandarynek i 10 odmian grejpfrutów. W ogrodzie, co oczywiste, zgromadzono także wszystkie rzadkie i zagrożone wyginięciem gatunki rosnące na Białorusi.
Archikatedra Najświętszej Maryi Panny
To rzymskokatolicka barokowa katedra, poświęcona w 1710 roku jako jezuicki kościół. W 1773 roku nastąpiła kasata zakonu jezuickiego, kościół otrzymał status lokalny. W 1797 roku katedra uległa poważnemu zniszczeniu w wyniku pożaru, ale później została w pełni odnowiona. W 1869 roku diecezja mińska została zlikwidowana, a kościół wrócił do statusu parafii.
W listopadzie 1917 roku przywrócono diecezję, biskupem został mianowany Zygmunt Łaziński, którego trzy lata później aresztowały władze sowieckie. Bolszewicy zamknęli kościół i urządzili w nim garaż. Podczas okupacji Niemcy otworzyli go, ale Rosjanie po wojnie w 1947 roku znów go zamknęli. W 1951 roku dzwonnice katedry rozebrano, a sam budynek przekazano Towarzystwu Sportowemu Spartak.
Na początku lat 90. ponownie zaczęto odprawiać nabożeństwa. W 1993 roku budynek został oddany katolikom, a w 1997 roku został odnowiony. W 2005 roku kościół otrzymał nowe organy wyprodukowane w Austrii. Mniej więcej w tym samym czasie odrestaurowano również freski powstałe w XVIII wieku.
Co zwiedzać w Mińsku? Inne atrakcje m.in.:
Pałac Niepodległości — monumentalna budowla w centrum Mińska, zbudowana w stylu neoklasycznym w 2013 roku. Odbywają się tutaj ważne wydarzenia państwowe i kulturalne.
Muzeum Wielkiej Wojny Ojczyźnianej — muzeum poświęcone historii II wojny światowej i roli Białorusi w jej przebiegu.
Biblioteka Narodowa Białorusi — imponujący architektonicznie budynek z 2006 roku, ze względu na kształt nazywany „białoruskim diamentem”.